Ακμή
Η κοινή ακμή ανήκει στις πιο συχνές δερματολογικές παθήσεις. Προσβάλλει κυρίως εφήβους, αλλά στην πραγματικότητα μπορεί να εμφανιστεί σε όλες τις ηλικίες, με το ανδρικό φύλο να σημειώνει πιο βαριά εικόνα.
Πρόκειται για φλεγμονή της τριχοσμηγματογόνου μονάδας, η οποία εμφανίζεται με φαγέσωρες, βλατίδες, φλύκταινες, οζίδια και κύστεις. Συναντάται κατά κύριο λόγο στην περιοχή του προσώπου και του άνω κορμού.
Ποιοι παράγοντες παίζουν ρόλο στην εμφάνιση της ακμής
- Αυξημένη παραγωγή ανδρογόνων (σημειώνεται φυσιολογικά κατά την εφηβεία)
- Υπερκεράτωση του τριχικού θύλακα, που έχει ως αποτέλεσμα την απόφραξη του σμηγματογόνου πόρου και άρα την εμφάνιση των φαγεσώρων.
- Υπερπλασία του σμηγματογόνου πόρου (σμηγματόρροια) λόγω αυξημένης παρουσίας ανδρογόνων
- Αναπτυξη βακτηρίων στον τριχικό θύλακα (Propionibacterium acnes) και άρα ανάπτυξη φλεγμονής
Επιπλέον επιβαρυντικο ρόλο έχουν:
- Stress, καθώς μια αλυσίδα γεγονότων οδηγεί σε αυξημένη παρουσία τεστοστερόνης κι εν συνεχεία στην επιδείνωση της σμηγματόρροιας
- Κάπνισμα. Εμπεριέχεται μεγάλη ποσότητα προφλεγμονωδών ουσιών καθώς επίσης επάγεται ο πολλαπλασιασμός του σταφυλόκοκκου (staph. Aureus) και αναστέλλεται η αμυντική ικανότητα του οργανισμού.
- Η σοκολάτα δεν επιδεινώνει την ακμη!!! Αλλά η παχυσαρκία ευνοεί λόγω παραγωγής ανδρογόνων στον λιπώδη ιστό την εμφάνιση ακμής.
Ποιοι είναι οι τύποι της νόσου
- Κοινή ακμή
- Νεογνική ακμή (αμεσώς μετά τη γέννηση, λόγω ενεργοποίησης των σμηγματογόνων αδένων από ανδρογόνα της μητέρας)
- Αcne tarda, εμφάνιση εικόνας ακμής σε αργότερα στάδια της ενηλίκου ζωής. Πρεπει να αποκλειστεί το ενδεχόμενο ύπαρξης πολυκυστικών ωοθηκών.
- Ανάστροφος ακμή, εμφάνιση οζιδίων και κύστεων στις πτύχες του σώματος (μασχάλες, μηροβουβωνική χώρα, γλουτιαία σχισμή)
- Ακμή της Μαγιόρκα ή θερινή ακμή, μετά απο χρήση λιπαρών κρεμών και αντηλιακών, έκθεση στον ήλιο και έντονη εφίδρωση (απουσία φαγεσώρων)
- Φαρμακευτική ακμή, μετά την λήψη φαρμάκων (π,χ, κορτιζόνη, αναβολικά σκευάσματα, βαρβιτουρικά, αντιψυχωτικά, υψηλές δόσεις βιταμίνης Β6 ή Β12, κ.α.)
- Ακμή εξ’επαφής, μετα από επαφή με χλώριο, ιώδιο, βρώμιο, πίσσα
- Ακμή μετά από ερεθισμό του δέρματος μέσω των χεριών μας (¨σκάλισμα του προσώπου¨)
Ποιες οι θεραπείες της ακμής
Στη φαρέτρα ενός δερματολόγου υπάρχουν πολλές διαφορετικές επιλογές προς αντιμετώπιση του φαινομένου της ακμής. Το πλάνο δράσης ξεκινά με τον καθορισμό του τύπου της ακμής κι εν συνεχεία προσπάθεια αναστολλής των παραγόντων που ευνοούν την ανάπτυξή της.
Σε γενικές γραμμές η θεραπεία της ακμής χωρίζεται σε τοπική και συστηματική. Στην τοπική αγωγή (κρέμες, γέλη, λοσιόν) περιλαμβάνονται συνήθως σκευάσματα αντιβιοτικών, υπεροξειδίου του βενζολίου και ρετινοειδών. Επίσης ιατρικοί καθαρισμοί της πάσχουσας περιοχής και εφαρμογή μεθόδων peeling προς απομάκρυνση σμήγματος και νεκρών κυττάρων κρίνονται συχνά απαραίτητοι.
Στη συστηματική αγώγη μιλάμε κυρίως για αγωγή από το στόμα σκευασμάτων αντιβιοτικών, ισοτρετινοίνης και αντισυλληπτικών χαπιών.
Είναι ασφαλής η αγωγή από το στόμα σκευασμάτων ισοτρετινοίνης.
Στις ημέρες μας μιλάμε πια για μια απόλυτα ασφαλή θεραπεία, καθώς η χρήση του φαρμάκου αυτού για πάρα πολλά χρόνια και η ύπαρξη ερευνητικών μελετών μας επιτρέπει να γνωρίζουμε ακριβώς τις πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειές του και πως να τις αντιμετωπίσουμε. Εφόσον λοιπόν ο δερματολόγος γνωρίζει καλά τις ενδείξεις και επιπλοκές του φαρμάκου, παρακολουθεί ανά τακτά χρονικά διαστήματα τον ασθενή και υποδεικνύει τις απαραίτητες εργαστηριακές εξετάσεις δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας.